Next Previous Contents

3. Υποστηριζόμενο Hardware

Σε αυτό το τμήμα ακολουθεί μια λίστα των καρτών ήχουκαι interfaces που υποστηρίζονται μέχρι σήμερα από το Linux. Οι πληροφορίες βασίζονται στον πιο πρόσφατο πυρήνα Linux, τη στιγμή της συγγραφής του κειμένου.

Ο driver ήχου έχει τη δική του αρίθμηση εκδόσεων (versioning). Η πιο πρόσφατη έκδοση σταθερού πυρήνα Linux είναι η έκδοση 2.0.33, και χρησιμοποιεί τον driver ήχου με έκδοση 3.5.4-960630.

Ο Hannu Savolainen έγραψε τον driver ήχου και διαθέτει τις νέες beta εκδόσεις του driver πριν να ενσωματωθούν σε διανομή νέου σταθερού πυρήνα Linux. Η πιο ενημερωμένη λίστα των υποστηριζόμενων καρτών ήχου βρίσκεται στο http://www.4front-tech.com/ossfree/new_cards.html (USA) ή στο http://personal.eunet.fi/pp/voxware/new_cards.html (Ευρώπη). Αυτές οι σελίδες δείχνουν ποια έκδοση του driver ήχου απαιτείται για το συγκεκριμένο τύπο κάρτας ή αν η υποστήριξη της κάρτας βρίσκεται υπό κατασκευή - ανάπτυξη. Το αρχείο /usr/src/linux/drivers/sound/Readme.cardsτο οποίο διανέμεται με τον sound driver του αντίστοιχου πυρήνα περιέχει πληροφορίες για τις υποστηριζόμενες κάρτες ήχου αλλά δεν είναι πάντα η πιο πρόσφατη έκδοση.

Οι πληροφορίες σε αυτό το HOWTO είναι έγκυρες για Linux που τρέχει σε πλατφόρμα Intel.

Ο driver ήχου πρέπει να δουλεύει επίσης με τις περισσότερες κάρτες ήχου σε πλατφόρμα Alpha. Παρόλα αυτά, μερικές κάρτες μπορεί να έχουν σύγκρουση (conflict) με τις θύρες εισόδου-εξόδου (I/O ports) άλλων συσκευών στα συστήματα Alpha ακόμη και αν δουλεύουν τέλεια σε μηχανές i386, γι' αυτό γενικά δεν είναι δυνατό να πει κανείς με σιγουριά αν μια συγκεκριμένη κάρτα θα δουλέψει ή όχι χωρίς να το δοκιμάσει. Τη στιγμή που γράφεται το κείμενο, ο driver ήχου δε δουλεύει ακόμη για την έκδοση του Linux για PowerPC, αλλά στο μέλλον θα υποστηρίζεται. Η υποστήριξη ήχου παρέχεται και για στην μεταφορά (port) του Linux για MIPs, και μερικές μηχανές MIPs έχουν EISA slots και/ή ενσωματωμένο hardware ήχου. Πληροφορήθηκα πως η ομάδα ανάπτυξης του Linux-MIPs ενδιαφέρεται να προσθέσει στο μέλλον υποστήριξη για ήχο.

Ο πυρήνας του Linux περιλαμβάνει ένα ξεχωριστό driver για Atari και Amiga που υλοποιεί ένα συμβατό υποσύνολο του driver ήχου της πλατφόρμας Intel, χρησιμοποιώντας το ενσωματωμένο (built-in) sound hardware αυτών των μηχανών.

Η αντίστοιχη μεταφορά (port) του Linux για SPARC δεν υποστηρίζει ήχο. Όπως στην Amiga και στα Atari, οι μηχανές SPARC έχουν ενσωματωμένο hardware ήχου, και έτσι η υποστήριξη θα μπορούσε να γίνει με την δημιουργία ενός νέου driver (η ειρωνεία είναι πως στο Linux το /dev/dsp προσομοιώνει το sound device του SunOS!).

3.1 Κάρτες ήχου

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι Plug and Play (PnP) κάρτες ήχου δεν είναι πλήρως συμβατές με τα παλιότερα μοντέλα (μη PnP) της ίδιας συσκευής. Για παράδειγμα, η SoundBlaster16 PnP δεν είναι πλήρως συμβατή με την SoundBlaster16. Το ίδιο ισχύει για τις κάρτες Soundscape PnP και GUS PnP. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις Plug and Play κάρτες, θα βρείτε παρακάτω.

Οι παρακάτω κάρτες δεν υποστηρίζονται, είτε γιατί είναι πολύ παλιές είτε επειδή ο κατασκευαστής δεν θα εκδώσει τις προγραμματιστικές λεπτομέρειες που απαιτούνται για να γραφτεί ένας driver:

’άλλες κάρτες ήχου που ισχυρίζονται ότι είναι συμβατές με κάποια από τις υποστηριζόμενες κάρτες ήχου μπορεί να δουλέψουν αν είναι συμβατές σε επίπεδο hardware (i.e. register level).

Παρόλο που οι περισσότερες κάρτες ήχου ισχυρίζονται ότι είναι συμβατές με τη "SoundBlaster", πολύ λίγες απ' αυτές είναι επαρκώς συμβατές ώστε να δουλέψουν με τον Linux SoundBlaster driver. Αυτές οι κάρτες συνήθως δουλεύουν καλύτερα χρησιμοποιώντας τον MSS/WSS ή MAD16 driver. Μόνο οι αυθεντικές κάρτες SoundBlaster που κατασκευάζονται από τη Creative Labs, και που χρησιμοποιούν τα Creative's custom chips (π.χ. SoundBlaster16 Vibra), οι MV Jazz16 και οι ESS688/1688 based κάρτες δουλεύουν με τον SoundBlaster driver. Το να προσπαθήσετε να στήσετε μία "16 bit κάρτα ήχου συμβατή με SoundBlaster Pro" με τον SoundBlaster driver είναι συνήθως χάσιμο χρόνου.

Ο πυρήνας του Linux υποστηρίζει τη θύρα SCSI που παρέχουν μερικές κάρτες ήχου (π.χ. ProAudioSpectrum 16) και το αποκλειστικής τεχνολογίας (proprietary) interface για μερικούς οδηγούς CD-ROM (π.χ. Soundblaster Pro). Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το SCSI HOWTO και to CDROM HOWTO.

Ένα loadable module του πυρήνα για υποστήριξη θύρας joystick, συμπεριλαμβανομένης και αυτής που παρέχεται από μερικές κάρτες ήχου, είναι επίσης διαθέσιμο.

Σημειώστε επίσης πως οι drivers για SCSI, CD-ROM, joystick και ήχου, είναι εντελώς ανεξάρτητοι μεταξύ τους. Για τις πιο πρόσφατες πληροφορίες σχετικά με τους drivers των καρτών ήχου δείτε το WWW site του Hannu Savolainen που αναφέρεται στο τμήμα των Παραπομπών.

3.2 Εναλλακτικοί Drivers Ήχου

Υπάρχουν μερικοί "ανεπίσημοι" drivers ήχου διαθέσιμοι, δεν συμπεριλαμβάνονται σε επίσημες διανομές Linux, και χρησιμοποιούνται αντί του καθιερωμένου driver ήχου.

Μια εμπορική έκδοση του Linux driver ήχου πωλείται από τη 4Front Technologies. Προσφέρει κάποια επιπλέον χαρακτηριστικά από τη δωρεάν έκδοση που περιλαμβάνει ο πυρήνας του Linux. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε τη Web σελίδα της 4Front Technologies στο http://www.4front-tech.com/.

Ο Markus Mummert ( mum@mmk.e-technik.tu-muenchen.de) έχει γράψει ένα πακέτο (package) για driver των καρτών ήχου Turtle Beach MultiSound (classic), Tahiti, και Monterey. Η τεκμηρίωση του αναφέρει:

"Έχει σχεδιαστεί για υψηλής πιστότητας αναπαραγωγή και ηχογράφηση σε σκληρό δίσκο χωρίς προβλήματα συγχρονισμού ακόμα και σε ένα απασχολημένο σύστημα. Άλλα χαρακτηριστικά όπως wave synthesis, MIDI και επεξεργαστής ψηφιακού σήματος (digital signal processor - DSP) δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Επίσης, η ταυτόχρονη ηχογράφηση και αναπαραγωγή δεν είναι δυνατή. Μέχρι τώρα αντικαθιστά το VoxWare και έχει δοκιμαστεί με διάφορους πυρήνες έκδοσηs που κυμαίνεται από 1.0.9 έως 1.2.1. Επίσης, είναι δυνατόν να εγκατασταθεί σε συστήματα UN*X SysV386R3.2."

Μπορείτε να τους βρείτε στο http://www.cs.colorado.edu/~mccreary/tbeach.

Ο Kim Burgaard ( burgaard@daimi.aau.dk) έχει γράψει ένα device driver και βοηθητικά προγράμματα (utilities) για το MIDI interface Roland MPU-401. Η αντίστοιχη εγγραφή στο Linux software map αναφέρει:

"Ένας device driver για αληθινά συμβατά MIDI interfaces με το Roland MPU-401 (συμπεριλαμβανομένου του Roland SCC-1 και του RAP-10/ATW-10). Διατίθεται με μια χρήσιμη συλλογή από βοηθητικές εφαρμογές, συμπεριλαμβανόμενου ενός κλασσικού MIDI File player και recorder.

Πολλές βελτιώσεις έχουν γίνει από την έκδοση 0.11a. Μεταξύ των άλλων, ο driver τώρα υπόσχεται πολιτική δυνατότητας διαμοιρασμού IRQ (IRQ sharing policy) και ακολουθεί τα standards του νέου interface για τα modules του πυρήνα. Ύπαρξη μετρονόμου, δυνατότητα για συγχρονισμό π.χ. γραφικών ανά χτύπο (beat) χωρίς απώλεια ακρίβειας, προχωρημένο interface replay/record/overdub και πολλά, πολλά άλλα."

Θα τον βρείτε στο ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/kernel/sound/mpu401-0.2.tar.gz.

Ο Jaroslav Kysela και μερικοί άλλοι έγραψαν έναν εναλλακτικό driver ήχου για την κάρτα Gravis UltraSound. Πληροφορίες θα βρείτε στο http://romeo.pf.jcu.cz/~perex/ultra, την home page του Linux UltraSound Project.

Μια νέα χρήση για κάρτα ήχου κάτω από Linux είναι ως modem για packet radio. Οι πρόσφατοι πυρήνες 2.1.x περιέχουν ένα driver που δουλεύει με τη SoundBlaster και τις συμβατές με Windows Sound System, που υλοποιεί τα πρωτόκολλα 1200 bps AFSK και 9600 bps FSK. Δείτε το Linux AX25 HOWTO για λεπτομέρειες (Επί τι ευκαιρία, είμαι και εγώ ραδιοερασιτέχνης -- callsign VE3ICH).

3.3 Μεγάφωνο υπολογιστή

Ένας εναλλακτικός driver ήχου είναι διαθέσιμος, που δεν απαιτεί επιπλέον hardware ήχου. Χρησιμοποιεί το εσωτερικό ηχείο του υπολογιστή. Είναι συμβατός κυρίως σε επίπεδο software με τον driver της κάρτας ήχου, αλλά, όπως είναι και αναμενόμενο, παρέχει έξοδο πολύ χειρότερης ποιότητας και προκαλεί πολύ μεγαλύτερη επιβάρυνση στη CPU. Τα αποτελέσματα ποικίλουν, και είναι ανάλογα των χαρακτηριστικών των υπαρχόντων εσωτερικών ηχείων. Για περισσότερες πληροφορίες , δείτε την τεκμηρίωση που παρέχεται με την έκδοση του driver.

Η τρέχουσα έκδοση είναι η 1.1, και θα τη βρείτε στο ftp://ftp.informatik.hu-berlin.de/pub/os/linux/hu-sound/

3.4 Παράλληλη θύρα

Μια άλλη επιλογή είναι η δημιουργία ενός ψηφιοαναλογικού μετατροπέα χρησιμοποιώντας μια παράλληλη θύρα εκτυπωτή και κάποια επιπλέον υλικά. Αυτό παρέχει αυξημένη ποιότητα ήχου από ότι το εσωτερικό ηχείο του PC, αλλά δημιουργεί επίσης μεγάλη επιβάρυνση στη CPU. Ο driver ήχου για PC, που αναφέρθηκε παραπάνω, υποστηρίζει αυτή τη δυνατότητα και συμπεριλαμβάνει οδηγίες για την κατασκευή του αναγκαίου hardware.


Next Previous Contents